Skizo de Kvakerismo
Parabolo prezentas Dion kiel ŝafiston lasintan la gregon de naŭdek naŭ por serĉi unu ŝafon devagintan. La parabolo de la filo diboĉa bildigas la ĝojon kiam unu vivo estas konvertita. Laŭ la figurado de Jesuo, Dio similas al amanta patro. La regno de Dio estas regno spirita, ne reĝada. Estas ene de homoj, se ili nur devas elserĉi ĝin. Ili havas la kapablon renaskiĝi en tutan harmonion kun la Dia Vivo.
Krome, la normoj de la mondo estas renversitaj. Malfacile la riĉuloj eniras paradizon. La sacerdotoj kaj memkontentuloj, kiuj vivas per ritoj kaj la leĝaro, sed ne per amo, estas vipuroj, estas tomboj kolorigitaj, estas hipokrituloj. La malriĉa vidvino kun sia monereto ekzemplas homan amon por Dio; la malestimata Samariano ekzemplas amon de najbaro. Ne la potenculoj sed homoj humilaj heredos la Teron!
Jen estas nova difino de la naturo de la homa-dia interrilato, nova difino de la vero, kiun Jesuo diras, ke li estas veninta por atesti. Ne mirinde estas, ke li teruris la riĉulojn kaj potenculojn!
Tiu ĉi estis la "Logos", la Vorto, kiu laŭ la evangelio de Johano estis en la komenco, antaŭ ĉio, kaj en ĉio iam kreita. Krome, plenigita de la potenco de la Sankta Spirito, Fox predikis, preĝadis, disputis kaj kuracis, kun fervoro kiu invitis la malamikecon de tiuj kies karieroj kaj aŭtoritato estis konstruitaj sur religiaj strukturoj, kiuj ne nur ne havis tian vervon kaj entuziasmon, sed ege suspektis ilin.
La publika pastrado de Fox komencis en la nordokcidenta parto de Anglio en 1652a, kie li trovis milojn da serĉantoj, jam kunvenantaj en silento, malsatantaj je la religiaj veroj bazitaj sur spertado, kiujn Fox proponis. La nombroj de liaj sekvantoj kreskegadis, kaj ili ekiris por disvastigi la mesaĝon en ĉiuj partoj de la mondo - al Konstantinopolo (Istanbul), al Romo, al Danzig (Gdansk), eĉ al Ameriko. La unuaj Kvakeroj alvenis en Bostono en 1656; kaj en 1657 Kvakera Kunveno estis establita sur Cape Cod, kie ĝi ankoraŭ ekzistadas, la plej antikva, daŭra, Kvakera Kunveno en Nordameriko.
Nur en Rhode Island, kie Roger Williams estis establinta la principon de religia tolerado, Kvakeroj prosperis sen persekutiĝo. Pluraj guberniestroj de tiu kolonio mem estis anoj de la Societo de Amikoj. La plej longdaŭra ĝenerala kunveno de Amikoj en la mondo fondiĝis tie en Newport en 1661 kaj evoluis en la Jaran Kunvenon de Novanglio ("New England"). En 1672 George Fox mem marveturis trans al Atlantiko por ĉeesti la jarkunvenon kaj gvidhelpi ĝin. Jardekon poste William Penn inaŭguris sian "sanktan eksperimenton", establante la kolonion de Pennsylvania, kaj bazante sian guberniadon sur Kvakeraj principoj kaj idealoj.
Eĉ hodiaŭ, kiam estas Kvakeraj Kunvenoj en ĉirkaŭ 56 landoj tra la mondo, eble la duono de Kvakeroj loĝas en Usono. Depost la lasta parto de la 19a jarcento la plimulto de Kvakera influo en Afriko, Latinameriko kaj Azio venis el Usono: misiista etendado kiu estas profunde influinta la hodiaŭan formadon de la Religia Societo de Amikoj.
Plue, revelacio de la Dia Vero ne finiĝis kiam la Biblio publikiĝis, sed daŭras nun al la persono aŭ adoranta grupo ricevema. Estas pro tio, ekzemple, ke, kiam sciencaj eltrovadoj dum la 19a jarcento rigardiĝis kiel minaco al religia kredado de multaj, kies fido estis bazita sur biblia laŭvortismo, Amikoj ne trovis la novan veron minaca, sed vidis ĝin nur kiel dilatiĝon de sia kompreno de Dia kreado. Kvankam Kvakeraj religiaj spertoj estas esence neraciaj, Kvakerismo kaj scienco estas pruviĝintaj reciproke simpatiaj, ĉar ambaŭ estas bazitaj sur spertado.
En Anglio kaj la anglaj kolonioj devis sekvi la fino de privilegio bazita sur riĉeco kaj sur socia klaso. En landoj tiaj kiaj Japanio kaj Kenjo, kie la tiamaj kulturoj trudis subulan aŭ malsuperan rolon sur virinojn, ĝi rezultis en la fondiĝo de Kvakeraj lernejoj por knabinoj. Ĝi implicis, ke oni ne mensogu, aŭ trompu alian idon de Dio. Tiel, vereco kaj honesteco iĝis partoj de la pli larĝa difino de Vero. Ĝi implicas respekton por homoj senkonsidere de aĝo - eĉ por la tre junaj - eĉ por la tre maljunaj - eĉ la kelkfoje incitemaj adoleskantoj.
Kelkaj Amikoj hodiaŭ strebas por aboli konskripcion por militaj celoj, ne nur de iliaj korpoj, sed ankaŭ de ilia pormilita impoŝto.
La pripaca atesto rezultis en klopodoj por mildigi la suferadon de la militaj viktimoj de ĉiuj partioj - pro esti repacigantoj aŭ por serŝi rimedon por pacigo inter popoloj kaj nacioj konfliktantaj. Ĝi rezultis en kontraŭstaro je mortpuno, kaj en konstanta serŝo por senperfortaj rimedoj por la solvo de konflikto - solvo per institucioj juraj, tiaj kiaj internaciaj traktatoj, kaj instancoj kiel la Unuiĝintaj Nacioj. Ĝi necesigas daŭran serĉon, persone kaj grupe, por paco kaj socia justeco, per metodoj senperfortaj de pacigo kaj socia ŝanĝado.
Tial la Atesto de Simpleco celas enfokusigi nian atenton pri tio kio estas esenca kaj eterna, sen distriĝo pro la forpasema, la bagatela, la efemera. Klara honesta parolo estas esprimo de simpleco. Respekto al la Dia kreaĵo kaj tial, zorgo pri la medio kaj la ĝusta uzado de mondaj riĉaĵoj estas alia evidenta aspekto de la atesto de simpleco.
Ekonomia sistemo, tia kia de la industriaj nacioj de la okcidento (tia kia ĝia kresko baziĝas sur diboĉo, malŝparado, kaj artefaritaj stimulataj deziroj) estas fundamenta profanado de la atesto de simpleco. Kiel la plimulto da siaj samlandanoj, Kvakeroj en Eŭropo kaj Usono estas privilegiitaj preter la plej ekstravagancaj imagoj de la vasta plejmulto de la monda popolo. Tiu fakto povas instigi specialan konscion de respondeco pri bona stevardeco kaj por sindono al socia justeco.
Estas la tasko de Kvakeroj krei komunumon pli kaj pli larĝan tra la mondo per percepto kaj asertado reciproke, kaj en ĉiu persono kiun ni renkontas, de la diodonata potenco, tiu Semo, tiu Kristo, tiu Lumo interna. Ni devas lerni intertrakti afirmante kaj nutrante la plej bonan kiun ni trovas unu en la alia - aŭ, en la vortoj de George Fox - per respondo al tio de Dio en ĉiu persono.
En tia komunumo, kredas Amikoj, homoj atestas la suverenecon, kompaton, kaj amon de Di, kiujn ili spertas.
Reen al la Kvakera Paĝo.
